Uwaga! Podczas zbierania grzybów nie ma miejsca na eksperymenty! Zbieraj tylko te gatunki, co do których masz całkowitą pewność, że je znasz, umiesz rozpoznać i są jadalne!

Cytując znany standup Abelarda Gizy – Myśliwi, zadajmy sobie pytanie “co to jest, kur*a, w ogóle huba”?

Huba, czyli grzyb nadrzewny

Trochę teorii. Hubą, za Atlasem Hub, nazywamy potocznie grzyby lub ich owocniki (owocnik to jedynie niewielka widoczna część całego grzyba) rozwijające się i rosnące w drewnie. Huba to inaczej grzyb nadrzewny. Grzyby te żywią się związkami chemicznymi powstałymi w wyniku rozkładu tkanek drzewnych. Należą do gromady Basidiomycota czyli podstawkowe (H. Kwaśna, P. Łakomy 2015). Jest to nazwa zwyczajowa, zwykle kojarzy się ona z “typowymi” hubami w kształcie konsolowatym wyrastającymi z pnia.

W wyniku aktywności tych grzybów, tkanki drzewa przerastają grzybnią i są rozkładane. Po pewnym czasie od zakażenia, który różni się w zależności od gatunku żywiciela i huby ale również warunków wzrostu i siedliska, następuje widoczna zgnilizna drewna a często w końcu śmierć drzewa. Niektóre gatunki hub powodują znaczne szkody gospodarcze. Najistotniejsze grzyby z punktu widzenia szkód to przede wszystkim korzeniowiec sosnowy (Heterobasidion annosum) i huba sosny (Phelinnus pini). Niektóre gatunki grzybów nadrzewnych mogą być patogenem (gdy rozwijają się kosztem żywych drzew) lub saprotrofami (rozkładają martwe tkanki drewna np. w postaci pniaków, gałęzi i systemów korzeniowych)

Jadalne huby

W artykule prezentuję trzy gatunki hub, które śmiało możemy zbierać podczas jesiennego (i nie tylko jesiennego!) grzybobrania.

Boczniak ostrygowaty

Boczniak ostrygowaty (nazwa naukowa Pleurotus ostreatus) to grzyb coraz częściej pojawiający się w polskich sklepach zaraz obok znanych wszystkim pieczarek. Jest też coraz częściej spotykany w postaci hodowli domowej specjalnych pożywkach, dostępnych do kupienia w internecie. Spotkamy go również w lesie! Występuje na drzewach liściastych (rzadko również na iglastych). Zarówno na osłabionych żywych drzewach, jak i na martwych pniach a nawet leżących gałęziach. Na grzybobranie warto wybrać się jesienią i zimą w wilgotne lasy np. w zagłębieniach terenu. Owocniki boczniaka są jasne, kremowe, miękkie i mięsiste. Starsze grzyby tracą jędrność i stają się wodniste, gąbczaste. Kapelusze ok. 5-15 cm średnicy. W jednym miejscu możemy znaleźć nawet parę kilogramów tych grzybów. Widywałem martwe pnie, z których wyrastały dosłownie dziesiątki kilogramów boczniaka. Najwięcej grzybów zbierzemy w wilgotnej okolicy, często przy stawach i jeziorkach śródleśnych. Można je smażyć, dusić i gotować. Jako, że to stosunkowo znany grzyb, przepisów znajdziemy aż nadto.

Uszak bzowy, ucho Judasza

Czyli Auricularia auricula-judae. Jeden z moich ulubionych gatunków grzybów. Nie przez smak, bo ten jest raczej nijaki, raczej przez wygląd, strukturę i właściwości zdrowotne. Jest on bardzo bliskim krewnym azjatyckich grzybów Mun/Mung i bardzo ważnym grzybem w kulturze i medycynie Chińskiej (odsyłam do strony prof. Łuczaja, http://lukaszluczaj.pl/uszak-bzowy-mung-czy-mun/). Wyrasta przede wszystkim na drewnie żywych i martwych bzów czarnych (choć spotyka się też go rzadko na innych drzewach liściastych, np. klonach, topolach, wiązach) w lasach, ale też w parkach. Spotkamy go przez cały rok, potrzebuje jedynie odpowiedniej wilgotności podłoża (szukajmy go po długotrwałych opadach). Świetnie nadaje się do suszenia i przechowywania w szczelnych słoikach. Później wystarczy wrzucić takie sucharki do ciepłej wody na parę godzin. Nieraz znajdziemy również znacznie pomniejszone wysuszone owocniki, w okresach bez deszczu, na drzewach (patrz na fotografię poniżej). Jeśli są w dobrym stanie, je również możemy zebrać. Przed użyciem wystarczy namoczyć przez parę godzin. Grzyb, pocięty na mniejsze kawałki, świetnie komponuje się z daniami w stylu azjatyckim. Nadaje się też jako składnik zup. Nazwa ucha Judasza nawiązuje do specyficznego wyglądu grzyba i legendy, która mówi o tym, iż Judasz po zdradzie Jezusa miał się powiesić właśnie na bzie czarnym.

Grzyby te wykazują działanie zmniejszające poziom cukru we krwi, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe. Nie należy ich łączyć z lekami rozrzedzającymi krew i immunosupresyjnymi. Więcej o właściwościach zdrowotnych tu: https://fitoterapeuta.wordpress.com/2014/09/14/uszak-bzowy-auricularia-auricula-judae/.

Siedzuń sosnowy

Kolejnym gatunkiem, aktualnie (wrzesień 2022) bardzo często spotykanym w lesie, jest siedzuń sosnowy (znany pod naukową nazwą Sparassis crispa), zwany kozią brodą czy szmaciakiem gałęzistym. Nie wygląda jak ‘typowa’ huba, gdyż zwykle wyrasta OBOK pnia, z ziemi, a nie bezpośrednio z drewna jak większość hub. Grzyb ten opisałem w innym artykule – link poniżej, do którego odsyłam i zapraszam.

A Ty, zbierasz tak “nietypowe” grzyby? 🙂

Bardzo mi miło, że trafiłeś/aś na mój artykuł. Będzie mi jeszcze milej, jeśli polubisz betree.pl na Facebooku https://www.facebook.com/betreee lub zostawisz komentarz pod postem 🙂

Z leśnymi pozdrowieniami,

Krzysiek

Betree.pl

Źródła:

• Atlas Hub. Piotr Łakomy, Hanna Kwaśna. 2015. Multico
• http://lukaszluczaj.pl/uszak-bzowy-mung-czy-mun/
• Uszak bzowy (Auricularia auricula-judae)